５ ～から／～ので／～て (1)

５ ～から／～ので／～て  Vì

１、　Cấu trúc

２、　Phân biệt cách dùng cơ bản của 「～から」「～ので」「～て」

　　Cách giải thích đơn giản nhất là cứ theo như hình dưới. Sự khác biệt của 「から／ので／て（で）」 là ở mệnh đề phía sau, ở phân loại lí do, nguyên nhân.「から」 là chỉ ý hướng, suy luận, tương lai, còn 「ので」 là chỉ việc đã định sẳn, việc quá khứ, và 「～て／～で」 là chỉ sự phát sinh tự nhiên của tình trạng, tình cảm.

 

    Tùy trường hợp cũng có khi dùng lẫn lộn, tuy nhiên nếu dùng ở ô ◎ của Bảng phân biệt cách dùng 「使い分け略表」 thì chắc chắn là không có vấn đề gì.

 

（１）　「から」 và 「ので」

　★　Khác biệt về mặt cấu trúc 「～から」và 「～ので」

　　　　Kết hợp với cả 「thể ます・です」 và thể phổ thông. Tuy nhiên, 「thể ます・です＋ので」được sử dụng trong các hội thoại trang trọng, thông thường chỉ cần 「Thể phổ thông ＋ので」 là được. Cần chú ý là khi 「～ので」 kết hợp với Thể phổ thông thì danh từ/tính từ NA sẽ có dạng 「～なので」. Thêm nữa, dạng nghịch tiếp 「～のに」(mặc dù), cũng có cùng dạng kết nối với 「～ので」.

　★　Sự khác nhau khi thể hiện lí do, nguyên nhân giữa 「～から」và 「～ので」

　　　　Ngoại trừ việc mệnh đề đi sau ở cuối câu  「～ので」 không được sử dụng dạng Mệnh lệnh, cấm đoán thì về cách dùng so với 「～から」 cũng không có khác biệt gì lớn. Sự khác biệt là ở thái độ tường thuật, nếu 「～から」 thể hiện một cách chủ quan đối với mối quan hệ nhân quả thì 「～ので」 thuật lại quan hệ thực tế = quan hệ nhân quả một cách khách quan. Vì vậy, hầu như 「～から」 không được sử dụng trong báo chí hay các văn bản học thuật. Đặc biệt khi thuật lại một cách khách quan sự việc đã xảy ra hay đang xảy ra thì dùng 「～ので」 là thích hợp nhất. Ngoài ra, khi thể hiện yêu cầu hay mong muốn thì nếu dùng 「～ので」 thì vừa mang âm hưởng lịch sự, như là sử dụng kính ngữ thì cũng được sử dụng nhiều.

　　　昨日は寒かったので、風邪をひきました。
Vì hôm qua trời lạnh nên bị cảm.

　　　明日試験なので、今勉強しています。
Vì kì thi ngày mai nên bây giờ đang học (bài)

　　主人はすぐ戻って参りますので、こちらでお待ちいただけませんか。
Vì chồng tôi sẽ về ngay bây giờ nên vui lòng chờ thêm ở đây một chút.

　　　Tuy nhiên, cũng có trường hợp khác biệt lớn về ngữ cảm giữa 「～から」 và [～ので」. Ví dụnhư hội thoại phía dưới, khi xin lỗi nếu sử dụng 「～から」 thì sẽ bị hiểu là 「私は少しも悪くない。悪いのは事故のせいだ」 (Tôi không sai sót gì hết, lỗi là do hoàn cảnh). Do vậy, khi thể hiện xin lỗi người khác thì tuyệt đối không dùng 「～から」.

　　　今日は、どうして遅刻したんですか。 (Hôm nay sao bị trễ giờ vậy)
　　　→　事故があったから、電車が遅れました。　＜悪いのは事故で、私に責任はない＞
      Do có tai nạn, nên xe điện bị trễ. ＜Lỗi là do tai nạn, tôi không có trách nhiệm gì＞
　　　→　事故があったので、電車が遅れました。　＜～理由で、～結果になった＞
      Vì có tai nạn, nên xe điện bị trễ. ＜với lí do ～ thì kết quả là ～ ＞

　★　理由の倒置・強調文「～のは～からです」 Nghịch đảo lí do/câu nhấn mạnh

　　　Câu 「事故があったので、電車が遅れました」 cũng có thể đổi sang dạng nghịch đảo, nhấn mạnh 「電車が遅れたのは、事故があったからです」(Xe điện bị trễ là do có tai nạn). Tuy nhiên, câu nghịch đảo, nhấn mạnh chỉ nguyên nhân, lí do sẽ chỉ có dạng 「～（の）は～からです」 chứ không có dạng 「～のは～のでです」.

 Còn nữa...

P/S : Các câu ví dụ trong bài mình vẫn giữ nguyên chữ Hán (Kanji) của bản gốc. Nếu muốn biết cách đọc các bạn có thể copy chữ Hán muốn biết dán sang từ điển online Mazii.net, hoặc copy cả câu và dán vào Google translate sẽ biết cách đọc.

 
Bài đăng liên quan:

Điểm khó trong văn phạm Nhật ngữ sơ cấp (bài giới thiệu)
1. Tự động từ và tha động từ
２ ～ている／～てある／～ておく (1)
２ ～ている／～てある／～ておく (2)
２ ～ている／～てある／～ておく (3) 
３ ～そうだ／～ようだ／～らしい (1) 
３ ～そうだ／～ようだ／～らしい (2)
３ ～そうだ／～ようだ／～らしい (3)
３ ～そうだ／～ようだ／～らしい (4)

３ ～そうだ／～ようだ／～らしい (5)

４　感情表現と「～がる」